Wieczór poświęcony historii lokalnej społeczności żydowskiej przyciągnął do Muzeum Żydów Mazowieckich liczne grono entuzjastów kultury oraz pasjonatów literatury faktu. Wydarzenie stało się okazją do głębokiej refleksji nad skomplikowaną przeszłością miasta oraz sposobami, w jakie przeszłość wciąż oddziałuje na teraźniejszość. Kluczowym punktem programu była rozmowa wokół książki Rafała Kowalskiego „Między oknami. Opowieści polsko-żydowskie”, będącej nie tylko zbiorem reportaży, ale też próbą ocalenia pamięci pokoleń, które współtworzyły płocką tożsamość.
Opowieści o ludziach i miejscach – nieoczywiste ślady historii
Publikacja Rafała Kowalskiego to rezultat wieloletnich badań, wywiadów i poszukiwań śladów społeczności żydowskiej w Płocku. Autor przybliża losy rodzin Themersonów, Szapirów czy Złoczewerów, odsłaniając przed czytelnikami historie ludzi, którzy kształtowali charakter miasta przez dekady. Narracja prowadzi przez zapomniane podwórka, dawne kamienice i zaułki, gdzie wciąż można odnaleźć echa minionych lat.
Każda z opowieści zawartych w książce stanowi nie tylko kronikę wydarzeń, ale także próbę uchwycenia emocji oraz codziennych wyborów, z jakimi mierzyli się dawni mieszkańcy. Kowalski z powodzeniem łączy rzetelność reporterską z wrażliwością na detale, pokazując, że pamięć o wielokulturowej przeszłości miasta jest żywa przede wszystkim dzięki indywidualnym losom.
Gość specjalny – Jasza Reichardt i jej misja zachowania dziedzictwa
Wyjątkowym akcentem spotkania była obecność Jaszy Reichardt, uznanej kuratorki i znawczyni sztuki współczesnej. Jej osobiste wspomnienia dotyczące Franciszki Themerson – jednej z najwybitniejszych postaci artystycznych pochodzących z Płocka – wniosły unikalną perspektywę do rozmowy. Reichardt, będąca siostrzenicą Franciszki, podzieliła się swoimi doświadczeniami z działalności na londyńskiej scenie artystycznej oraz opowiedziała o wysiłkach, które podejmowała, aby twórczość Themersonów nie została zapomniana.
Dzięki działalności Jaszy Reichardt, dokonania polsko-żydowskich artystów znalazły miejsce zarówno w międzynarodowych muzeach, jak i w pamięci kolejnych pokoleń. Spotkanie z nią stało się impulsem do rozmowy o tym, jak ważne jest zachowanie więzi między sztuką, nauką i technologią we współczesnym świecie.
Pamięć i tożsamość – współczesne znaczenie dawnych historii
Organizatorzy wydarzenia podkreślali, że rozmowa o książce Kowalskiego to nie tylko analiza przeszłości, ale również zaproszenie do refleksji nad teraźniejszością. Uczestnicy zgodnie zauważali, że ślady obecności społeczności żydowskiej można odnaleźć nie tylko w archiwalnych dokumentach czy literaturze, ale również podczas codziennych spacerów po mieście.
Zachowanie pamięci o minionych pokoleniach stanowi klucz do zrozumienia własnej tożsamości i budowania mostów między kulturami. Wydarzenie w muzeum pokazało, jak ważne są spotkania, które łączą badaczy, świadków historii oraz mieszkańców zainteresowanych dziedzictwem swojego miasta. Dzięki takim inicjatywom dialog między przeszłością a teraźniejszością pozostaje żywy, a opowieści sprzed lat mogą inspirować kolejne pokolenia.
Źródło: facebook.com/pokisplock
